SERBIA
TALMIL

SERBIA

  • RSF Indeksi Botëror i Lirisë së Shtypit 2021 (pozicioni)

    93nga 180

  • RSF Indeksi i Lirisë Botërore të Shtypit 2021 (rezultati)

    32.03

  • Njohuritë mediatike (renditja në Evropë)

    29nga 35

  • Njohuri mediatike (pika)

    32nga 100

  • Barometër i gjallë IREX (rezultati)

    15nga 40

Peizazhi mediatik

Përqendrimi i medias në Serbi është jashtëzakonisht i fortë dhe shumica e mediave me ndikim janë nën kontrollin e drejtpërdrejtë ose të tërthortë të partisë në pushtet. (1) Tabloidet me qarkullim të lartë dhe stacionet televizive me mbulim kombëtar shpesh përdorin propagandë të hapur në favor të qeverisë, pa rezistencë nga përhapja e gjuhës së urrejtjes, dezinformimit dhe diskursit nacionalist. Institucionet që supozohet të mbrojnë integritetin e hapësirës mediatike, kryesisht Organi Rregullator për Media Elektronike (REM), janë shumë të dobëta, të ndikuara nga partia në pushtet. Fondet buxhetore të shpërndara për projektet e mediave kryesisht kanalizohen në mediat pro-qeveritare.

Qytetarët që duan të informohen kanë qasje në burime të ndryshme informacioni, duke përfshirë kryeartikuj nga partitë opozitare dhe gazetaria hulumtuese. Skena mediatike është gjithsesi shumë e polarizuar dhe e ndarë mes politikave redaktuese pro-qeveritare dhe atyre opozitare. Kjo është e dukshme në skenën e mediave të shkruara dhe, në një masë më të madhe, në mediat elektronike: dy operatorë kabllorë, SBB dhe Telekomi, janë në konkurrencë të hapur për tregun dhe promovojnë politika të dallueshme redaktuese.

Disa media të pavarura (CINS, BIRN, KRIK, Pishtaljka) janë të përkushtuara për gazetarinë hulumtuese, kryesisht në fushën e korrupsionit dhe krimit, dhe puna e tyre financohet kryesisht nga lexuesit dhe donatorët e huaj. Publiku i tyre megjithatë është mjaft margjinal në krahasim me shikuesit e mediave masive.

Gazetarët

Liria e të shprehurit garantohet me Kushtetutën e Serbisë, por në realitet ajo shkelet në disa mënyra: nga kërcënimi i padive ose akuzave penale kundër gazetarëve për vepra të tjera, mungesa e transparencës në pronësinë e mediave, presioni redaktues nga politikanët dhe pronarë të mediave të lidhur politikisht, presion dhe kërcënime të drejtpërdrejta ndaj gazetarëve (2). Shoqata e Pavarur e Gazetarëve të Serbisë (NUNS) numëroi 32 sulme fizike dhe 157 raste të presionit ndaj gazetarëve gjatë vitit 2020 (3).


Publiku dhe njohuritë mediatike

Niveli i njohurive mediatike në Serbi është shumë i ulët (4), pavarësisht përpjekjeve për të futur edukimin mediatik në arsimin formal. Sipas disa sondazheve të IPSOS, përqindja e qytetarëve në Serbi të cilët deklaruan se kryesisht ose plotësisht i besojnë mediave vetëm pak tejkalon përqindjen e qytetarëve të anketuar të cilët thonë se nuk u besojnë mediave. Tradicionalisht, televizioni dallohet si mediumi me përqindjen më të lartë të besimit. (5)


Burime :

(1) RSF, (2) Freedom house, (3) NUNS, (4) OSI, (5) IPSOS

Media


Media kombëtare

Media kombëtare

Istinomer

Istinomer është një mjet kontrollues i fakteve i dedikuar vlerësimit të deklaratave nga zyrtarët publikë dhe politikanët nga Serbia, vlerësimit të lajmeve, si dhe analizave të çështjeve të rëndësishme sociale dhe ekonomike. Deklaratat vlerësohen sipas kritereve të vërtetësisë, qëndrueshmërisë dhe përmbushjes së premtimeve. Istinomer është anëtar i verifikuar i Rrjetit Ndërkombëtar të Kontrollit të Fakteve (IFCN).

Shkoni në sit

FakeNews Tragač

FakeNews Tragaç është një faqe interneti për verifikimin e fakteve, e dedikuar për të luftuar dezinformatat e publikuara në mediat serbe. Është themeluar si një projekt i Shkollës së Gazetarisë në Novi Sad dhe kombinon verifikimin e fakteve të përgjigjes me edukimin e gazetarisë dhe një platformë trajnimi të shkrim-leximit mediatik që synon publikun e gjerë.

Shkoni në sit

Raskrikavanje

Raskrikavanje është një faqe interneti për kontrollimin e fakteve, e krijuar si projekt i Rrjetit të Raportimit të Krimit dhe Korrupsionit (KRIK). Vlerësimet e platformës bazohen në kontrollimin e pohimeve të publikuara në media dhe identifikimin e fakteve përkatëse. Ajo ofron “Listën e mediave të rrezikshme”, e cila përmban media që, brenda dy muajve të fundit, publikojnë të paktën tre artikuj që kanë pasur disa nga elementet e dezinformimit.

Shkoni në sit
Media rajonale

Media rajonale

Agence France Presse (AFP)

Që nga viti 2017, AFP ka zhvilluar një shërbim të kontrollimit të fakteve, që shqyrton lajmet e transmetuara në media dhe rrjetet sociale. Në Ballkanin Perëndimor, AFP në moment kontrollon lajmet në Serbi, Mal të Zi dhe Bosnjë-Hercegovinë, si dhe në Facebook dhe media të tjera sociale. Në vitin 2021, agjencia e shtypit nisi një fushatë publike mbare botërorë mbi edukimin mediatik dhe mjetet bazë të kontrollit të fakteve.

Shkoni në sit