KLJUČNI POJMOVI

Tradicionalni mediji su oni mediji koji su postojali pre interneta: radio, televizija i štampa. Od 1990ih godina i razvoja digitalnih medija, ovi istorijski mediji se obnavljaju tako što predlažu „onlajn“ verzije ali i verzije prilagođene pametnim telefonima i tabletima.

Od 2004. godine počinju da se pojavljuju novi medijski akteri koji postaju konkurencija tradicionalnim medijima: društveni mediji (Facebook, YouTube, Instagram, itd.). Radi se o digitalnim platformama čiji sadržaj stvaraju korisnici i gde primat ima interakcija između internet korisnika. Ova logika saradnje je karakteristična za veb 2.0: nekada potrošači informacija, internet korisnici su sada njihovi akteri.

Razvoj medijskog sveta donosi nove mogućnosti. Naime, pojavom novih digitalnih formi (blogovi, Wikipedia, YouTube, društvene mreže, itd.) širi se pristup znanju, ojačavaju se sloboda izražavanja i učešće građana.

Što se tiče uloge medija, tradicionalnih kako i onlajn, UNESKO predlaže zanimljivu tipologiju. Mediji mogu da ispunjavaju jednu ili više sledećih funkcija:

• Kanal informisanja i znanja
• Glasilo koje je protivteža vlasti i kontroliše vladu
• Pokretač demokratskog procesa koji olakšava debate
• Prenosilac kulturnog izražavanja
• Ujedinitelj zajednice

KONKRETAN SLUČAJ

Migranti iz Sirije ili Afganistana sve ćešće prolaze balkanskom rutom na putu ka Evropi.

Društvene mreže igraju važnu ulogu u obradi ove informacije. Tvitovi i Instagram fotografije koje su objavili tražioci azila na balkanskoj ruti daju bolji uvid u njihovu realnu svakodnevnicu. Francuski medij „LeFigaro.fr“ (link) je na primer uspeo – uz pomoć ovih neobrađenih objava – da iscrta putanju migranata do Austrije, Nemačke ili Švedske, preko Grčke, Makedonije, Srbije i Mađarske.

Putovanje migranata na balkanskoj ruti, iscrtano i dokumentovano zahvaljujući društvenim mrežama samih protagonista.

Ovakva upotreba društvenih mreža pokazuje razvoj medijskog pejzaža i uloge medija. Danas svako može da svedoči nekom događaju i da ga istog trenutka podeli sa celim svetom. Iz ove prakse rodilo se „građansko novinarstvo“, koje svakog korisnika društvenih medija čini potencijalnim proizvođačem informacija.