Критичко размислување, концепт во суштината на медиумската писменост

Како дел од медиумската писменост, концептот на критичкото размислување се состои од внимателно испитување на достапните информации, документирајќи се за нив и ставајќи ги на тест на демонстрација. Ова е критички поглед што ги отфрла амалгамите, избрзаните генерализации, фиксни идеи, предрасуди и изјави без доказ. Општо земено, тоа е можност за расудување на автономен, рационален и свесен начин. Станува збор, исто така, и за капацитет за анализа и разбирање на медиумските содржини, земајќи ги предвид намерите на нивните автори.

Критичкото размислување се заснова на три принципи :

• Принцип на автономија : да се биде способен за самостојно размислување, независно од луѓето кои нè опкружуваат, од нашата средина.
• Интроспективен принцип: Станува збор за свесноста за нашите граници во разбирањето на феномените, влијанието на нашите когнитивни пристрасности, нашите емоции и од останатите врз нашето расудување и нашите верувања.
• Принцип на учење: критичкото размислување се учи и се стекнува преку обезбедување на знаење и на прашања што се погодни за интелектуалното будење. Може да има конкретни форми, како што е споредбата на хипотези или проверката на изворите на информацијата.

Конкретно, примената на своето критичко размислување при пристапувањето кон медиумите се состои во придржување кон следниве практики:

• Информирање: одвојување време за само информирање, соочување со информациите и разбирирање пред да се суди, коментира или да сподели
• Проценка на информацијата: идентификување и проверување на изворите на информацијата пред да биде потврдена
• Разликување на фактите од толкувањата: одделување на вистинските факти од толкувањето на настаните
• Соочување на толкувањата: запознавање со различните толкувања што можат да ја создадат информацијата и прифаќање на оваа плуралност
• Давање приоритет на толкувањата: разликување, по редослед на легитимност, толкувањата потврдени преку искуството и истражувањето, хипотезите и мислењата поврзани со нашите верувања.

Новинарскиот процес на проверка на информацијата

Критичкото размислување е во центарот на новинарскиот процес кој вклучува ригорозна обработка на информацијата пред нејзиното емитување. Така, новинарот ќе води истрага и соочување со изворите; Се заснова на анализа и ставање во перспектива на фактите и можните објаснувања.

Новинарскиот процес е уште посуштински во ова време на дигиталното општество, обележано со ширењето на лажни информации, слики и фалсификувани видеа на интернет.

Како дел од медиумската писменост, новинарскиот процес на проверка на информацијата е популаризиран и прилагоден на практиките на младите во форма на список на добри практики:

• Проверување на природата на страницата каде што сме ја консултирале информацијата. Фолдерите “услови за користење“ или “за нас“ обично се користат за идентификување на видот на страницата што ја гледате (блог, хумористична страница, институционална страница, итн.);
• Навраќање кон изворот на информацијата. Многу често на интернет, информациите се споделуваат, се шират, а понекогаш исто така се искривени, деконтекстуализирани или толкувани. Затоа е важно да се открие од каде потекнуваат информациите
• Гледање на датумот на објавување на информацијата. Во денешно време, една информација брзо застарува или, честопати, е веќе потврдена или негирана
• Проверување на идентитетот и веродостојноста на авторот на информацијата. Дали станува збор за новинар? Дали е експерт за темата за која пишува?
• Идентификување на неговата цел и намера. Дали тој се обидува да нè информира? Да нè манипулира? Да ни продаде нешто?
• Запрашување за вистинските прашања. Да се биде љубопитен и способен да го преиспитате авторот, без да паднете во недоверба или параноја.

Значење на потврдувањето на изворите

Изворот е потеклото на информацијата, појдовна точка, исто така зборуваме за „навраќање“ до изворот за да се открие од каде доаѓа информацијата.

Двојната проверка на информацијата е едно од најважните правила на новинарството. Зголемената брзина на информирањето, делумно поврзана со појавата на социјалните мрежи и економските притисоци врз публиката, за жал го истиснуваат овој принцип.

Сигурен извор е најчесто квалификувано лице или структура (експерт или кој има знаење) на одредена тема, давајќи информации за оваа тема.

За да се добие во веродостојност и да се има шанси да се сметаат за точни, мора да се најде информација, потврдена од други извори на информации и / или да се пребарува на други медиуми. Тогаш велиме дека информацијата мора да бидe вкрстена со други за да биде проверена.

Постојат четири главни видови на извори:

• Институционалните извори: јавни власти, државни власти;
• Посредните извори: здруженија, професионални организации, политички партии, синдикати;
• Личните извори: дискретни извори, дури и тајни, од кои новинарот има корист во круговите на моќ и професионалните кругови;
• Повремени извори: спонтани извори, понудените или бараните сведоштва по случаен избор зависно од околностите, сведоците на некој настан;