ВЕШТИНИ ЗА СТЕКНУВАЊЕ

• Знам да покажам критичко размислување
• Го разбрав новинарскиот пристап кој се состои особено во проверка на информации
• Ја увидов потребата од проверка на своите извори
• Го сфатив поимот”лажна вест” (“infox“) и неговата придобивка во медиумската писменост
• Знам да ги избегнам стапиците од дезинформацијата
• Ги знам разните постапки за “проверка на фактите“( “fact checking”)

ПРАШАЛНИК ЗА ОЦЕНУВАЊЕ НА УЧЕСНИЦИТЕ

П1 : Да се покаже “критичко размислување“ значи :

• A : Да се критикуваат новинарите кои не ги почитуваат етичките правила на професијата.
• B : Да не им се верува на информациите кои кружат во традиционалните медиуми
• C : Да не им се верува на информациите кои кружат на интернет и на социјалните мрежи
• D : Да се биде способен самостојно, рационално и совесно да се расудува кон една информација, сепак земајќи ги предвид истовремено и намерите на авторот.

П2 : Правилните постапки што треба да се направат пред одредена информација се :

• A : Да се проверат изворите, да се одвојат вистинските факти од интерпретацијата на настаните, да се споредат интерпретациите, и да се поредат хронолошки давајќи предност на оние кои се потпираат на искуство и истражување, во однос на оние кои се потпираат само на претпоставки и верувања.
• B : Да се проверат своите извори, да се анализираат толкувањата, да се дадат на потврдување на трето лице, да се направи обид да се разбере што се крие зад таа информација, да им се даде предност на толкувањата кои се потпираат на претпоставки и верувања.
• C : Да се проверат своите извори, да се направи истражување за авторото, за бројот. на напишаните статии на дадената тема, бројот на корисници кои го следат на мрежите пред да се одобри неговата претпоставка.
• D : Да се има сомнеж кон нејзината веродостојност и кон намерите на авторот, иако тој се потпира на искуство и истражување.

П3 : За да потврди еден извор, треба само :

• A : Да се осигура дека не потекнува од социјалните мрежи.
• B : Да се дознае авторот на информацијата и да му се верува.
• C : Да се пронајде почетната точка на информацијата, да се провери дека навистина станува збор за лице или структура стручна за предметната тема, потоа да се вкрсти.
• D : Да се осигура дека е објавена на традиционалните мрежи.

П4 : Поимите “лажна вест” (“infox“) , лажна информација или fake news опишуваат информации:

• A : Кои не соодвествуваат на општите верувања на граѓаните и кои прават проблем во јаваната дебата.
• B : Измонтирани, излажирани или извртени, намерно објавени од индивидуи, сẻ со цел да се манипулира со граѓаните.
• C : Кои не можат да бидат проверени и покрај нивната веродостојност.
• D : Кои се објавени со голема брзина од страна на интернет корисници.

П5 : За да се избегнат стапиците од дезинформацијата потребно е :

• A : Да се остават сите видови на информации да кружат и да им се овозможи на младите да го изострат својот критички дух.
• B : Да станат поодговорни платформите и ,,Интернет-гиганти”
• C : Да се ограничи слободата на изразување на интернет и работата на новинарите
• D : Да се подготви населението за соочување, и тоа сẻ почесто, со лажните информации предлагајќи обуки за медиумска писменост.

П6 : Ако, благодарение на проверката на факти (fact checking), медиумите се борат против кружењето на лажни информации, треба да се остане претпазлив бидејќи :

• A : Некои прашања не можат да се решат со едноставна проверка на факти, како што се политички прашања, прашања за мислења или од морален каратер.
• B : Медиумите можат преку ова дејствие да објавуваат други лажни вести (fake news)
• C : Новинарите не се во можност да ги проверуваат сите информации.
• Медиумите се секогаш потикнати од финасиски цели кои нужно влијаат на нивната проценка.

РЕШЕНИЕ НА ПРАШАЛНИКОТ

• П1 : D
• П2 : A
• П3 : C
• П4 : B
• П5 : B, D
• П6 : A