КЛУЧНИ ПОИМИ

За да се идентификува лажна информација, потребно е да се применат алатките за проверка на информациите што е можно почесто следејќи ги овие неколку правила:

1. Да се провери природата на страницата каде што се прегледани информациите. Фолдерите “правно известување“ или “за нас“ овозможуваат обично да се идентификува видот на страницата што ја гледаме (блог, хумористичка страница, институционална страница, итн.). Доколку станува збор за социјална мрежа, проверете ја природата на сметката (акаунтот) што ги споделила / дистрибуирала информациите (пародија, институционална, итн.)

2. Да се погледне датумот на објавување на информацијата. Во денешно време, една информација брзо застарува или честопати била веќе демантирана / проверена.

3. Да се провери идентитетот на авторот на информацијата (дали е тој новинар? Експерт за темата за која разговара? Граѓанин?). Запрашајте се за неговата цел, дали тој сака да нè информира, да ни даде свое гледиште или да нè манипулира?

4. Да се навратиме на потеклото на информацијата. На кој медиум првпат била објавена? Многу често на интернет, информациите се споделуваат, дистрибуираат, а понекогаш исто така се извртени, деконтекстуализирани или толкувани. Затоа е важно да се открие од каде потекнува информацијата.

5. Да се постават вистинските прашања, да се биде љубопитен и сомнителен. Критичкото размислување е најефективниот начин што го имаме за да се заштитиме од дезинформациите и теориите на заговор.

КОНКРЕТЕН СЛУЧАЈ

За време на претседателската кампања во САД во 2016 година, градот Велес ,во Македонија, стана “светски главен град на лажни вести“. Всушност, под влијание на државните сили, стотина млади Македонци развија вистинска “фабрика за лажни вести“, чија цел беше да се шират во американското јавно мислење, преку интернет, голем број на лажни вести со цел да придонесат во победата на кандидатот Доналд Трамп.

Овие млади заработуваа близу 10,000 евра месечно за да создадат лажни сметки (акаунти) и да измислуваат лажни написи. Една од најчестите лажни вести беше да се дискредитира кандидатот на демократите, Хилари Клинтон, со ширење гласини со кои ќе се засени нејзиниот углед. Лажната информација според која “Барак Обама ја финансирал кампањата на Хилари Клинтон со средства украдени од ветерани“, пилотирана од Велес, станала особено вирална во Соединетите држави.