1 – ОД ШТО СЕ СОСТОИ ПРОФЕСИЈАТА НОВИНАР?
КЛУЧНИ ПОИМИ
Мисијата на новинарот е да истражува и да проверува информации, да ги пишува и потоа да ги дистрибуира на секаков вид поддршка. Затоа тој е пред сè писател (редактор), специјалист за пишување. Но, новинарот, исто така, мора да сведочи, интервјуира, снима, фотографира, монтира слики, уредува текст … Оваа професија опфаќа многу широк спектар на функции: главен уредник, стручен репортер, монтажер, новинар фото-репортер… Во исто време, новинарот може да избере да специјализира (локален, економски / финансиски / политички / спортски новинар…) или не.
Без оглед на поддршката или работодавецот, новинарите мора да почитуваат неколку основни правила (секогаш да ги проверуваат нивните извори и информации, да изберат агол за да им дадат приоритет на информациите, да го привлечат вниманието на читателот со едноставен, жив и директен стил) и подлежат на строги и прецизни етички правила (почитување на достоинството на луѓето, изразување критичко размислување, проверување на изворите итн.)
Статусот професионален новинар се припишува на оние чија главна, редовна и платена дејност е вршење на нивната професија во една или повеќе дневни, или периодични, публикации, во една или повеќе агенции за печат, на радио, на телевизија или на интернет, и чии главни приходи се од таа дејност.
Работата на новинарите е од клучно значење за да им се овозможи на популациите да бидат информирани. Новинарството често се смета за 4-та моќ против законодавната, извршната и судската власт. И поради тоа што медиумите предизвикаа многу политички скандали, некои влади се обидуваат да го контролираат печатот во своите земји.
КОНКРЕТЕН СЛУЧАЈ
КРИК : пример на истражувачки медиум во Србија : https://www.krik.rs/
Во Србија, новинари од истражувачкиот медиум КРИК спроведоа бројни документирани истраги за корупцијата и организираниот криминал во нивната држава. Како што сведочи Јелена Радивојевиќ, една од шесте новинари на КРИК, во интервју дадено за “Курие де Балкан“ (Courrier des Balkans), главниот уредник, Стеван Дојчиновиќ, редовно е мета на многу жестоки напади од страна на српските таблоиди финансирани од власта.
Според оваа новинарка и нејзините колеги, Владата, преку одредени медиуми, работи на дискредитација на редакцијата воглавно, и лично на одредени лица, обвинувајќи ги, на пример, дека се “тајни агенти кои работат за други држави“ или објавувајќи приватни фотографии.
Иако новинарите никогаш не биле физички нападнати, станот на една од нив бил ограбен и оштетен, и биле испратени смртни закани до новинарите преку Фејсбук, без никој ништо да преземе против сторителите.
Случајот со медиумот Крик ги разоткрива ризиците на новинарската професија и пречките против слободата на печатот во Србија и во светот.