TALMIL

7 – ШТО Е ТЕОРИЈА НА ЗАГОВОР?

КЛУЧНИ ПОИМИ


Тоа е структуриран збир на претпоставки и аргументи, изманипулирани со цел да се храни приказна, идеологија или говор и да му се даде кохерентен и логичен аспект. Овој говор се обидува да прикаже постоење на мала група моќни луѓе кои тајно планираат незаконски и злобни активности што влијаат на текот на настаните.

 

Теоријата на заговор тврди дека нејзината цел е да открие “вистина“ и да реши “мистерија“. Всушност, тоа е честопати форма на оспорување на официјалниот говор и “системот“, говор “во контрадикција“, недоверба. Овие теории усвојуваат уникатно и едноставно гледиште (Доброто наспроти Злото) кое ја заборава комплексноста на светот.

 

Обично теориите на заговор се појавуваат по големи или дури трауматски настани (напад, несреќа, војна, епидемија, економска криза) со цел да им се даде едноставно и задоволително објаснување.

 

 

КОНКРЕТЕН СЛУЧАЈ

 

Пример за теорија на заговор: распадот на Југославија

 

На Балканот кружат најразновидните гласини за да се објасни распаѓањето на Југославија во 1991 година. Така, во неколку земји, митот според кој ова распаѓање се должи на интервенцијата и волјата на странската моќ, е многу распространет. Некои ја обвинуваат ЦИА која би ја продолжила својата борба против социјалистичките режими на Балканот по падот на Берлинскиот ѕид во 1989 година. Други теории ја обвинуваат Германија или Ватикан, што наводно станале сојузници со католичката Хрватска од различни причини. Во овој случај, теоријата на заговор дозволува:

 

  • Да се објаснат настаните на поедноставен, разбирлив и прифатлив начин за секого.
  • Да ја претстави својата страна како жртва на светски и регионални настани, создавајќи на тој начин чувство на неправда и револт.
  • Да се ​​даде надворешно потекло на важни политички настани, со што се ослободува од сите форми на одговорности.

 

Всушност, според историчарите, како и кај повеќето политичко-историски настани од ваква големина, тоа е мешавина од повеќе причини, од кои повеќето се внатрешни: економската криза што ја погоди земјата уште од вториот нафтен шок од 1979 година, ривалствата меѓу републиките кои се влошија, итн.