3 – ШТО Е СЛОБОДА НА ПЕЧАТ ?
КЛУЧНИ ПОИМИ
Слободата на печат им гарантира на граѓаните да ги имаат сите протребни информации за да формираат слободно мислење.
Улогата на весниците е да ги едуцираат читателите и да потикнат дебати на идеи меѓу граѓаните. За тоа, новинарите ги почитуваат правилата. Тие можат да зборуваат за која било тема, но проверувајќи ги внимателно информациите за да гарантираат квалитет.
Во земја која гарантира слобода на печат, новинарите можат да ја вршат својата професија во целосна слобода и без пречки да ги споделуваат своите медиумски содржини. Тогаш, тие го имаат потребниот простор за развој на ригорозен новинарски процес вршејќи новинарска истрага и соочување на изворите; Слободен новинар се потпира на анализа и ставање во перспектива на фактите и можните објаснувања. Токму на овој новинарски процес се заснова веродостојноста и квалитетот на информацијата.
Во некои земји, слободата на печат може да биде доведена во опасност, а новинарите можат да бидат спречени да покриваат одредени настани или да ја критикуваат власта. Секоја година, невладината организација Репортери без граници објавува рангирање за слободата на печатот низ целиот свет.
КОНКРЕТЕН СЛУЧАЈ
Во август 2018 година, црногорскиот истражувачки новинар Јово Мартиновиќ беше прогласен за добитник на наградата Питер Меклер која ги наградува храброста и новинарската етика. Оваа награда го наградува новинарот за неговиот придонес кон слободен и независен печат.
Јово Мартиновиќ работел за многу меѓународни медиуми како што се Би-Би-Си и весниците Економист (The Economist) или Фајненшл тајмс (The Financial Times). Тој е признат по сеопфатното покривање на организираниот криминал во Европа и воените злосторници на Балканот. Како резултат на овие истраги, тој беше предмет на судски постапки поврзани со трговија со дрога.
Со цел конкретно да се разберат предизвиците на слободата на печат, можете корисно да го прочитате писмото “Обвинение на црногорскиот новинар Јово Мартиновиќ” (на англиски јазик) напишано од Меѓународната федерација на новинари и Европската федерација на новинари упатено до премиерот на Црна Гора. Ова писмо бара да се земат предвид околностите во кои новинарот бил во контакт со осомничените: прикриено (под друг идентитет) за да ја спроведе својата новинарска истрага.