ДЕФИНИЦИЈА НА МЕДИУМСКА ПИСМЕНОСТ

Според дефиницијата зацртана од УНЕСКО, целта на медиумската писмесност е да се направи секој граѓанин активен, автономен и критички настроен кон кој било медиумски документ или уред чиј примател или корисник е тој. Оваа дисциплина се однесува на сите печатени, аудиовизуелни или електронски медиуми, без оглед на нивните технолошки алатки (пишан печат, радио, кино, ТВ, онлајн медиуми, социјални мрежи, дигитални платформи). Не е ограничена на кој било жанр на медиуми и затоа го опфаќа целиот спектар на комуникации: информативен, убедлив, забавен или лесен за корисниците.

И понатаму според УНЕСКО, медиумска писменост треба да овозможи секој граѓанин да ги совлада јазиците на медиумите и да се обучува за алатките за толкување, изразување и комуникација преку медиумите. Во оваа смисла, медиумската писменост ги подготвува поединците да бидат одговорни граѓани, способни да придонесат за развој на демократско општество. Така, се чини дека медиумската писменост е тесно поврзана со образованието за граѓанство. Користењето на медиумите на младите - идни граѓани - во голема мера го условува нивниот однос кон општеството, слободата на изразување и културата. Ова е причината зошто медиумската писменост овозможува да се доведат во прашање стереотипите, дискурсните стапици, предрасудите или толкувањето на пораките. На крајот на краиштата, дисциплината има за цел да ги инспирира обучувачите и младите во развојот на клучните вештини за разбирање на современите проблеми и да се позиционираат како активни, критични, креативни и обединети граѓани.

Но, можеби токму самите ученици најдобро ја дефинираат медиумската писменост. Така, класен корисник на МИП програма во гимназијата Пјер де Кубертен во Франција, го понуди следното резиме на нивното учење: „Живееме во општество каде што ехото на светот е моментално и многу често погрешно. Сè оди многу брзо, понекогаш премногу. Поради брзината на ширење на социјалните мрежи, јазолот се зголемува меѓу традиционалните медиуми и населението. Ние, хиперповрзаните млади луѓе обично први ги примаме, а потоа пренесувате информациите. Значи, ние сме тие што мора да научиме да ги декодираме медиумите и вестите. Значи, ние сме тие што мора да бидеме едуцирани за медиумите “

ПЕДАГОШКИ ЦЕЛИ НА МЕДИУМСКАТА ПИСМЕНОСТ

Вештини што треба да ги стекнат младите

УНЕСКО ги дефинираше 6-те клучни вештини што секој млад човек треба да ги стекне преку медиумска писменост:

1. Да се сфати работата на новинарите и како функционираат медиумите
2. Да се умее како да се пристапи до сигурна информација и да се идентификуваат нејзините извори
3. Да се развијат критичкото размислување и способноста за дешифрирање на информациите
4. Да се заштитат од лажни вести, заговор и говор на омраза
5. Да се совладаат дигиталните алатки на аргументиран и одговорен начин
6. Да се сфатат предизвиците на општеството за да се направат информирани демократски избори

Вештини што треба да ги стекнат обучувачите

Обуката на обучувачите за медиумската писменост ги има следниве педагошки цели:

1. Да се сфати како МИП може да им овозможи на граѓаните да станат поактивни, автономни и критички настроени кон медиумите и другите комуникациски алатки на кои се изложени
2. Да се сфати како МИП ни овозможува да ги доведуваме во прашање стереотипите, дискурсните стапици, предрасудите или толкувањето на пораките.
3. Да се асимилира фактот дека МИП може да ги инспирира младите од различно потекло да ги разберат современите предизвици и да им овозможи да се позиционираат како активни, критички, креативни и солидарни граѓани.
4. Да се разбере еволуцијата на медиумскиот пејзаж, да се знае како да се пристапи со младите проблемот со медиумите и да се знае како да се подигнете свеста за одговорната и информирана употреба на “новите медиуми“.
5. Да се стекне педагошкото знаење потребно за вежбање на МИП (упатства, клучни концепти и еволуција на дисциплината) со прилагодување особено кон младата публика.
6. Распоредување на ангажирани практични активности специфични за МИП, со цел да се олесни стекнувањето вештини од страна на младите и развојот на позитивни вежби за развој на граѓанско изразување (на пример, онлајн медиумски кампањи)