Теории на заговор

Иако ова навистина не е нов феномен, теориите на заговор уживаат голем успех во последните години, особено преку нивно ширење на социјалните мрежи и пошироко на Интернет.

Дефиниција: Теорија на заговор е теоретски расказ или говор кој се чини кохерентен и „логичен“ и кој се обидува да докаже, да разоткрие постоење на мала група моќни луѓе кои тајно планираат нелегални и / или неповолни дејствија кои ќе влијаат на текот на настаните или бараат да доминираат со светот

Теоријата на заговор се разликува од дезинформации по тоа што е структуриран збир на претпоставки и манипулирани аргументи за да се поттикне одредена теорија. Лажните информации понекогаш се користат како заговорни аргументи, но не секогаш се поврзани со теорија.

Сепак, медиумите и лажните информации играат клучна улога во обемот на оваа појава. Од една страна, претпазливост, па дури и недовербата кон медиумите, ги засилува верувањето и вербата што им се дава на теориите на заговор, особено во државите каде што медиумите се перцепираат како корумпирани или под капата на политичкиот систем. И од друга страна, лажните вести ги користат истите механизми како теории на заговор (употреба на страв, манипулација со факти и сл.), и честопати се однесуваат на истите теми.

Неколку примери на најпознатите теории на заговор:

- Илуминатите би биле тајно друштво сочинето од најмоќните личности на овој свет според кои - Земјата не е тркалезна, туку рамна - Човекот никогаш не бил на Месечината,

- Југославија се распаднала поради заговор меѓу Германија и Ватикан. Исто така, постојат повеќе ad hoc теории на заговор како оние за 5G, за коронавирусот или вакцините.

Говор на омраза и умереност на содржините со омраза

Теориите на заговор се клучни за нашите односи со информациите и општеството. Тие се на половина пат помеѓу предрасудите, политичките размислувања, уверувањата и можат да бидат интимно поврзани со говорот на омраза. Така, нивното ширење може брзо да создаде конфликтна околина. Ова е случај, на пример, со теориите на заговор за светски еврејски заговор.

Дефиниција: Кога зборуваме за говор на омраза, се повикуваме на израз на омраза што може да биде отелотворена со реченица, текст, звук или слика што изразува отфрлање на другиот и што може да навреди, на тој начин охрабрувајќи да се развие чувство на омраза. Кога овој израз на омраза јавно се објавува, може исто така да ги поттикне сведоците на овој израз, да чувствуваат омраза кон едните или другите, да изберат страна, а понекогаш и да поттикнуваат повторно изразување на омраза со слично или влошено ниво на насилство од групно влијание. Ова се нарекува поттикнување на омраза.

Врз основа на стереотипите или лажните верувања, овие содржини, заедно со отсуството на критичко размислување, доведуваат до говори на раскол и насилство, со истакнување на постоењето на жртвено јагне заедница, одговорна и виновна и потоа хранејќи мешавици и чувство на параноја.

Пример: Населението од ромската заедница честопати е насочено кон дискриминација и предрасуди, опишувајќи ги како нечесни или крадци, со што се спречува пристапот до квалификувани работни места. Ромите имаат двојно поголема веројатност да бидат невработени од другите жители, а многумина сè уште живеат во области каде што нема вода во нивните домови.

Да се модерираат одредени содржини со премногу омразна, особено на социјалните мрежи, со нудење истовремено образование на граѓаните, медиумите и дигитално образование поинклузивни може да помогне да се ограничи овој лизгав пад што води кон физичко или морално насилство.

Дефиниција: Модерација се состои од отстранување, цензурирање или дури и казнување на авторите со содржини на омраза со цел да се спречи нивното ширење. Може да биде насилен коментар под некоја објавена содржина, споделување на напис, видео, фотографија или инфографија која стигматизира одредена категорија на луѓе, па дури и приватна размена преку е-пошта или инстант пораки.

Борба против заговорот

Дефииниција: Заговор значи тенденцијата за погрешно претставување на настани или појави како последица на организиран заговор. Тоа е начин на размислување или став што ги негира вообичаено прифатените објаснувања на фактите за да ги заменат со постоење на заговор со непризната и нејасна цел.

Последиците од заговорот:

• Генерира говор на омраза
• Потикнува пристапување кон недокажани теории
• Затвора во логика на недоверба и лажно верување, со што се ограничуваат дебатите за идеи.
• Може да ги отежни проверките на контра-моќ со кои може да се откријат вистинските политички малверзации или судир на интереси што може да постојат.

Средства за ограничување на заговор:

1. Со регулирање и ограничување на содржината со омраза и лажни информации (проверка на факти, одговорност на платформите на социјални мрежи, итн.)

2. Со развивање на критички дух кај граѓаните преку едукација на медиумите и информации со цел:

● Запрашување за постапката на заговор: Дали доказите се навистина доволни?

● Охрабрување на претпазливост со цел да станат и останат претпазливи граѓани (да не се меша претпазливост со недоверба и да не се меша сомнеж со недоверба.)

● Канализирање на критиката и можност за подобра информираност благодарение на логичен

и проверлив пристап - И, конечно, да се направи чекор назад кон светот што не опкружува.